Beste C,

In 1979 schreef je in ‘Touwtrekken’ een artikeltje over ‘jezelf zijn’. Het is niet alleen een onderwerp van en voor tieners. En vaak genoeg kwam het onderwerp in de kelder en op kampjes ter sprake. Kan je ècht jezelf zijn, terwijl je toch ook altijd beïnvloed bent door anderen en omstandigheden?

Graag spiegelen we ons aan mensen waar we tegenop zien; willen we graag een beetje de eigenschappen overnemen van die persoon die we bewonderen. Dat zijn mensen die graag Nr. 1 zijn. Er zijn mensen die liever niet Nr. 1 zijn. Hoe het ook zij, wie wel eens op zo’n erepodiumpje heeft gestaan en daarbij Nr. 1 was, kent dat dubbele gevoel dat daarbij hoort. Je hebt gewonnen, je voelt je echt super(erieur) maar tegelijk voel je je wat ongemakkelijk, daar, verheven boven anderen. Randy Newman, Singer-songwriter die in de 70er jaren heel populair was, zong eens ‘it’s lonely at the top’. Hij zingt dat iedereen wel aan de top wil staan, maar als je eenmaal op die top bent, je wel erg eenzaam bent, misschien wel juist omdat iedereen je kent en ziet. Hij schreeuwt om liefde, om de echte liefde om wie hij is, en niet omdat hij beroemd is.

Zo zit het in het groot, maar zo gaat het ook in het klein. Altijd verkeer je ergens in een kring, waar je de eerste bent, soms tegen wil en dank. En voordat je het weet wil men alleen bevriend met je zijn om ook Nr. 1 te kunnen worden. Je hoort het van beroemde artiesten, maar ook van de Miss World. Iedereen wil hem of haar, maar niet om wie ze is, maar om haar beroemdheid, om zelf ook te delen in die beroemdheid. Oh, it’s lonely at the top.

Ik pleit er niet voor om af te zien van elk streven om Nr. 1 te worden, maar ik gun iedereen echte liefde van zo veel mogelijk mensen. En het bewustzijn dat aan de top staan dát wel eens in de weg kan staan, kan daarbij helpen. En dan nog een vraag: Zou het mogelijk zijn de eerste plaats te delen; en met hoeveel mensen dan?

Maar hoe is het dan met de mensen die jij beschrijft? Die zijn niet bezig om nummer 1 te worden maar alleen maar om daar op te lijken. Heb je wel eens goed in de Spiegel gekeken? Ik bedoel niet goed gekeken of je haar wel goed zat, maar nauwkeurig wat je ziet…

Allereerst is links en rechts al omgedraaid, de kleuren zijn een beetje anders, er zit een kleine vertekening in het beeld, enz. Je ziet er eigenlijk wel anders uit dan je in je verbeelding ziet… In de natuurkundeles heb je het ook al geleerd, dat het beeld niet werkelijkheid is, maar ‘virtueel’, het líjkt de werkelijkheid.

Je kan ook met spiegels spelen, zoals met lachspiegels of met one-way spiegels; jij ziet de ander achter de spiegel niet die jou wel ziet. Je hebt ook spiegels die èn spiegelen èn waar je ook nog de wereld er achter kunt waarnemen.

Maar spiegels zijn ook een mooi symbool voor onze werkelijkheid. Je kan zeggen dat de ogen van een ander een spiegel voor je zijn; je bedoelt dan dat de ander aan jou zegt wat je doet, wat je zelf niet goed kunt zien. Soms is dat moeilijk om te horen, onder ogen te zien, omdat je niet wilt zijn zoals die ander jou spiegelt. Zo kan die ander ook een lachspiegel voor je worden, waar het lachen je vergaat en de tranen je nader staan dan het lachen. En met tranen in je ogen kan je jezelf al helemaal niet goed meer zien in die spiegel…

Toch pleit ik voor het heel nauwkeurig kijken in de spiegels die de mensen om je heen voor je kunnen zijn. Vraag maar eens of ze dat voor je willen zijn, of dat ze eens een lachspiegel willen zijn of zelfs een one way spiegel; en luister dan nog eens naar ze, wat ze over je te vertellen hebben.

Met hartelijke groet, Dik