Beste P,

Wat kon jij schreeuwen. Letterlijk bij een spel, maar ook figuurlijk door duidelijk te maken dat je er was, wat je wilde en wat je mening was.

Ik ben niet zo’n schreeuwer. Vroeger als kind al stond ik stil naar het vuurwerk te kijken terwijl iedereen om me heen alsmaar ooooh, aaaah en oeoeoeh riep. Echt genieten kon ik er ook niet van omdat ik bij het kijken alsmaar dacht aan de sterren, ook in de lucht, die ik minstens even mooi vond en waarbij niemand oooh riep. Er zijn een paar gebeurtenissen in mijn leven waarbij ik wel schreeuwde, grote momenten, zoals overlijden, examens die ik haalde en naar men zegt bij mijn geboorte.

Ook zijn er van die ervaringen waarin ik me inhield maar eigenlijk had moeten schreeuwen. Eens was ik getuige van een ongeval waarbij een auto, rechtsafslaand, een fietser schepte die rechtdoor reed. De fietser, een kind nog, stond wat verbouwereerd op. De chauffeur stapte uit en ging direct tekeer tegen de fietser, dat ‘ze niet zo stom moest doen’. Er was al een omstander die het opnam voor het kind, maar direct ontstond er een vechtpartij tussen de omstander en de chauffeur. Het ging er grimmig aan toe en ik werd bang. Ik wilde wat zeggen, schreeuwen, maar ik zag hoe sterk, groot en gevaarlijk de automobilist was. Mijn stem stokte in mijn keel. Het kind pakte haar kapotte fiets en ging op de stoep staan, andere auto’s reden voorbij. Pas toen er bloed vloeide rende ik verstijfd een winkel in en zei met geknepen stem dat de politie gebeld moest worden. Toen ik weer buiten kwam zag ik dat de vechtpartij zich ontaarde in een slachting van de omstander. De angst greep me aan en ik liep door zonder nog om te kijken. Veel heb ik later nagedacht over deze situatie en ik vind dat ik minstens luid had moeten schreeuwen in een poging de situatie te keren.

In verhalen wordt schreeuwen in de meeste gevallen gebruikt om een ommekeer aan te geven. Zo wordt het volk Israël opgeroepen te schreeuwen op het moment dat ze Jericho hebben ingenomen. Maar ook als de onreine geest uit een man is uitgedreven schreeuwt hij luid. Die oerkreten zijn dus markeringspunten in het leven van genoemde volk en personen. En je zou kunnen zeggen dat zij ons op roepen ook te schreeuwen, niet alleen als merkteken van iets dat ons is overkomen of aangedaan, maar als bevestiging, of, nog juister, als doelbewuste actie om een verandering te bewerkstelligen. Zoals ik had moeten schreeuwen bij die vechtpartij of bij een beledigende en discriminerende uitspraak van een buurman bij de bakker of van Geert Wilders of Rita Verdonk.

Schreeuwen maakt letterlijk en figuurlijk in jezelf iets wakker, maakt een ommekeer, een verandering mogelijk. In het groot en in het klein. Die kans mag je jezelf geven, door dat dan ook te doen, al ben je bang, vind je het gek van jezelf of ongepast.

En als ik nu naar vuurwerk kijk, roep ik uit volle borst mee: ooooh, aaaah en oeoeoeh. En op straat kan ik tegen een onbeschofte weggebruiker schreeuwen dat hij moet uitkijken. Door te schreeuwen heb ik op meerdere niveaus in mijzelf een verandering teweeg gebracht.

Oh wat zou ik nog graag willen leren keihard tegen het grote onrecht te schreeuwen; een echte oerschreeuw.

Met hartelijke groet, Dik