Beste W, M, S, E, M, M, R, S,

Ik herinner mij weekends in het jeugdwerk waar we vol verwondering waren en eindeloos met het thema verwondering bezig waren: sprekend en acts doend en filmend. Ook waren we eens met jongeren uit Zambia op stap waar ze voor het eerst ijs ‘live’ meemaakten; pure verwondering.

Toen Marlies Dekkers 15 jaar lingerieontwerpster was, werd er veel aandacht besteed aan dit jubileum. Ze heeft de lingerie voor vrouwen zo ontwikkeld dat die weer voor vrouwen gemaakt werd en niet in de eerste plaats voor mannen, om mannen te behagen; nee het maakt de vrouw sterk en zelfbewust i.p.v. verleidelijke en sexy. Als mannen dat ook mooi vinden is dat meegenomen maar geen doel. De maakster werd een legende, een mystieke grootheid. Ze werd een icoon; haar beeld wordt aanbeden. Tijdens haar jubileum werd ze veel geïnterviewd in de media en er werd zelfs een gehele TV-uitzending aan haar gewijd. Het meest opvallende was dat in al die aandacht een vrouw naar voren kwam die de magie van haar werk probeerde uit te leggen; en dat ging niet. In tegendeel, de magie die ze met haar werk creëerde brak ze met al die woorden grondig af.

En zo verging het me al in de 70er jaren toen ik vanuit de studentenvereniging een avond organiseerde met mijn favoriete schrijver Jan Wolkers. Ook hij ontmaskerde zijn eigen magie. En meestal als ik schrijvers, muzikanten of schilders hoor spreken over hun werk, overkomt het mij steeds weer; hun kunstwerken worden overschaduwd door woorden die het wonder van hun werk doen verdampen.

Het is als met een goochelaar die een geweldige truc uitvoert; je weet dat wat je ziet niet kan, niet waar kan zijn. Toch ìs die truc er, in de magie van wat je ziet; “oooh!” Roept iedereen. Je doet alsof het waar is wat je ziet.

De kunst is om dat beeld van die truc te laten staan zonder een verklaring te willen horen; elke verklaring doet iets af aan de magie van het wonder dat de goochelaar ons voortovert. De kunst is om het beeld, het wonder dat je zag, compleet te maken door er een eigen beeld aan toe te voegen, jouw eigen beeld, een verhaal; zó wordt dat beeld compleet; niet door een verklaring.

Het is niet de bedoeling om te gelóven wat je ziet, die goocheltruc, dat mooie boek, muziek, het gaat er om, dat beeld tot je door te laten dringen.

Als je het gelooft ontgaat je de verwondering; aan geloven zit die twijfel verbonden die bestreden moet worden. Hoe meer je gelooft hoe meer strijd er geleverd moet worden tegen de twijfel, de twijfel of het wel waar is. Geloof roept strijd op! Maar verwondering laat het beeld staan, vraagt niet om verklaringen of geloof dat het waar is. Verwondering vraagt om saamhorigheid en schoonheid. En die schoonheid mag je laten staan als een wonder. Zoals de schoonheid van de creaties van Marlies Dekkers. Die schoonheid komt pas tot hun recht als ze gedragen worden… “ooh wat is die vrouw mooi!” Als je die schoonheid wilt ontrafelen, toetsen op de waarheid dan verliest de schoonheid zijn verwondering.

We moeten niet geloven dat Jezus de storm op het meer bezwoer, of over het water liep, dan wordt het een goocheltruc, dan doen we alsof. We mogen het beeld van Jezus op het meer als beeld tot ons door laten dringen, zoals een gedicht en een schilderij dat kunnen, die kunnen de sfeer oproepen van liefde of de stemming van vertrouwen. Nu gaat het er om, om dat beeld aan te vullen met ons eigen beeld; en zo dat beeld van Jezus op dat meer compleet te maken, deel te laten uit maken van ons eigen leven.

Het beeld van Jezus die storm doet bedaren of op het water loopt, dat beeld van de schoonheid van de lingerie van Marlies Dekkers; daar de waarheid achter zoeken, de naakte waarheid zegt een uitdrukking in dit verband zo mooi, is zoeken naar een bewijs voor je geloof in de schoonheid van de vrouw, de mens, of zoeken naar het bewijs voor je geloof in de kracht van Jezus. En dat verlies je altijd; er is geen bewijs er is veel meer: verwondering!

Hartelijke groet, Dik